| 1719 |
| 1 oktober | Gedemitteerd Ds. Joh. Plantinus te Berlikum. Tijdens een openbare catechisatie, die hij in de kerk hield, loochende de Mennoniete leeraar Marten Jacobus openlijk aldaar de godheid van Christus en de H. Drieéénheid, weshalve hij een jaar buitenlands werd gebannen. |
|
| 1736 |
| 1 oktober | Het beroep van Henr. Wilh. Couttis, die vertrekt van Haskerhorne naar Mantgum geapprobeerd zijnde, doet hij aldaar zijn intree met Jes. 40: 11. |
|
| 1739 |
| 1 oktober | Het stuk weiland midden in het dorp van Wommels behoort de pastorie. |
|
| 1749 |
| 1 oktober | Prof. L. C. Valckenaer treedt voor de tweede maal als rector der Franeker akademie op, gedichten van J. Pierson, C. Limberger, P. Nota„ |
|
| 1751 |
| 1 oktober | De eens zoo fleurige varkensmarkt te Oosterlittens in verval. Dat dorp is te land zeer ongelegen, daar er geen rijweg naar andere plaatsen door heenloopt en men van het dorp Baard, een groot kwartier N.O. door het land moet en 8 hekken passeeren. Te water is het zeer gelegen voor de trekschepen. Prof. C. H. Trotz, rector magnificus te Franeker, bezongen in een vers van J. Arntzenius, verschenen bij W. Coulon te Franeker. |
|
| 1753 |
| 1 oktober | Prof. E. L. Vriemoet treedt voor de 4e maal op als rector. Verzen volgen van H. J. Arntzenius, Abrah. Szathmari, J. Terpstra, A. van Zuylen v. Nijevelt, J. Habbema, R. P. Reddingius. Te Engwier wordt om den derden Zondag en op de tweede feestdagen gepreekt. |
|
| 1754 |
| 1 oktober | Prof. N. Ypeij treedt op als rector magnificus te Franeker, verzen volgen van Paulus Szathmari Hungarus, G. Koen, H. J. Arntzenius, A. v. Dorp, R. v. Noord, H. Stapert en apotheker J. Schrader, alle verschenen bij W. Coulon te Franeker. |
|
| 1755 |
| 1 oktober | Prof. H. Venema wordt voor de 4e maal rector-magn. te Franeker, wat bezongen wordt door de Hongaren Paulus Szathmari en Daniël Vitez, en door G. Koen, j. A. Kesler, H. Lemke, apotheker J. Schrader, Regn. Petr. Reddingius, alle uitgegeven bij W. Coulon aldaar. |
|
| 1756 |
| 1 oktober | Verkoop van boekerij en schilderijen, nagelaten door de oldschrijver Joh. Buma. W. Foppes, rekenmr. en instrumentmaker vervaardigt machines, die de hoek van de magnetische stroom uit de aarde aantonen, maar ook de momentelijke aanneming dier stroom van kragteloos ijzer, dienende om de nette order van de natuurwetten in dezen te ontdekken. Prof. H. Cannegieter treedt op als rector-magnificus, waarop poëmata volgen van Paulus Szatmari, H. J. Arntzenius, Daniël Vitez Hungarus, J. Terpstra, P. M. Ketel, Hobbo Lemke, J. A. Kesler, A. v. Dorp, P. Bellaard, J. Schrader, alle verschenen bij W. Coulon te Franeker. |
|
| 1758 |
| 1 oktober | Prof. Joh. Schrader te Franeker treedt op als rector magnificus, waarop Carmina worden gemaakt door Adr. v. Dorp, E. H. v. Eldik, Jac. v. Vaassen, Joh. Gerlacius, T. Wielant, alle verschenen bij W. Coulon te Franeker. |
|
| 1759 |
| 1 oktober | Prof. L. C. Valckenaer treedt voor de 3e maal als rector magn. op, waarbij carmina verschijnen bij W. Coulon, van J. Terpstra, J. v. Vaassen, T. Wielant en Le Febure, theol. stud. |
|
| 1760 |
| 1 oktober | Prof. A. Gillezen treedt op als rector. Verzen volgen van R. P. Reddingius, A. v. Well, J. Ekama, A. Vos, J. de Rijk. Verkoop van 20 pondematen eiken kaphout en het bosch van de old rentmeester H. H. van Haersma in Kuikhorne, ten huize van Rienk Daniels bij 't tolhek aldaar. |
|
| 1761 |
| 1 oktober | Prof. Bavius Voorda treedt op als rector, poëmata verschijnen van T. Wielant en A. Saagmans bij W. Coulon. |
|
| 1762 |
| 1 oktober | Prof. C. E. de Lille treedt op als rector magn. te Franeker, carmina verschijnen van J. G. Luyken, A. H. Metelerkamp, Joh. v. d. Dussen, E. Wassenbergh, W. de Lille. |
|
| 1763 |
| 1 oktober | Prof. N. Ypeij treedt andermaal als rector op, verzen verschijnen van J. Terpstra, Car. à Doys, D. J. Slotsboo, E. H. Tenckinck, (Grieksch), A. J. Conradi, E. Wassenbergh, C. Luffman, J. Ruardi, G. Coopmans, A. Saagmans, F. v. d. Plaats bij W. Coulon. Verhaal van het voorgevallene op 24 Aug. 10 en 11 Sept. 1763 binnen de stad Leeuwarden, ten opzichte van de vacature der 6e predikantsplaats, opgesteld door C. Blom aldaar. Gedrukt bij K. v. Tongerlo te Amsterdam: Brief van een heer te Leeuwarden aan zijn vriend te Amsterdam over de aanspraak van ds. C. Blom te Leeuwarden, benevens de beide resolutiën door de Ed. Agtbaarheden genomen. Gedrukt te Leeuwarden bij W. Wigeri: Natuurkundige Verhandeling over de wormen, welke veeltijds in de darmen der menschen gevonden worden, met koperen platen door Dr. M. v. Phelsum. |
|
| 1764 |
| 1 oktober | J. W. Stachouwer, vrij- en erfheer van Schiermonnikoog" verkoopt aan den meestbiedende het privilegie om alleen op voorsz. heerlijkheid te mogen maken en verkopen allerlei soorten van gedisteleerde wateren, wijnen enz., conditie's bij Gerardus Dublinga, executeur aldaar. |
|
| 1766 |
| 1 oktober | Bij G. Tresling te Leeuwarden gedrukt: Geestelijke uitspanning, behelzende eenige bevindelijke gezangen door Gerben Eelerts aldaar, 2e druk. |
|
| 1771 |
| 1 oktober | Liebbe Tjeerds, ontvanger van Opende (Sm.) als curator over de verlaten boedel van Theunis Hempkes, gewoond hebbende op de plaats Vrij burg aldaar, doet rekening en verantwoording van deze zaak in de rechtkamer te Oudega. |
|
| 1771 |
| 1-3 oktober | Verkoop der bibliotheek van Prof. J. D. van Lennep te Franeker. Verschenen: N. Ypeij, Commentarius de rebus gestis Mennonis Coehoorn. |
|
| 1777 |
| 1 oktober | Verschenen bij V. v. d. Plaats te Harlingen: Verhandeling over de zeedijken in het algemeen en die der vijf deelen in het bijzonder, door A. Ypeij te Franeker. Aanbesteed het arbeidsloon voor het maken van een geheel nieuw ringmuurtje om het kerkhof te Metslawier. |
|
| 1783 |
| 1 oktober | Verkoop van de huizinge bewoond door Jr. W. F. S. van Burmania op de Eewal te Leeuwarden, doende 100 Car gl. huur per jaar. |
|
| 1787 |
| 1. 4 oktober | Een detachement Cavallerie van luitenant generaal Stavenisse Pous en liet 2e bataillon van den prins van Waldeck komen in verschillende plaatsen van Friesland in garnizoen. |
|
| 1796 |
| 1 oktober | Eigenaars opgeroepen van zerksteenen in de kerk te Deinum en van eerestoelen in die te Akkrum. |
|
| 1803 |
| 1 oktober | Verschenen bij D. v., d. Sluis te Leeuwarden: Oratio de varia academiae Franequeranae nuper fortuna van E. Wassenberg, Oratio de Jure Romano Justinieaneo per benignam Dei providentiam ad salutem generis humani opportune instaurato van H. G. Tydeman. |
|
| 1808 |
| 1 oktober | Joh. Lodema, instituteur te Leeuwarden wenscht philantropijnsch onderwijs te geven in lees-, schrijf- en rekenkunst, Bijbelsche- en Vaderl. geschiedenis enz. ook voor des begeerenden in psalmzingen. |
|
| 1810 |
| 1 oktober | Aanbesteed het bouwen van een Herv. pastorie te Lippenhuizen en van een nieuw klokhuis te Terwispel, tevens van een nieuwe school en schoolhuis aldaar. |
|
| 1817 |
| 1 oktober | Arjen Roelofs op de Leije onder Hijum en Sieds Johannes Rienks onder Ferwerd, vervaardigers van voortreffelijke sterrekundige werktuigen, worden benoemd tot broeders van de Orde van den Ned. Leeuw. |
|
| 1821 |
| 1 oktober | Prof. J. Swijghuisen Groenewoud te Franeker draagt het rectoraat over aan Prof. J. Amersfoordt met een redevoering over de bloedwraak bij de Arabieren. |
|
| 1822 |
| 1 oktober | Prof. J. H. Philipse en Prof. Nic. Mulder houden hun oratio inauguralis als Hoogleeraar in de rechten en in de kruid-, schei- en artsenijmengkunde. |
|
| 1827 |
| 1 oktober | Bij G. IJpma te Franeker is te verkrijgen een kunststuk van letterdruk behelzende het „Onze Vader", een sieraad in de huisgezinnen der Christenen, in mahoniehouten lijst met glas ƒ 8.— |
|
| 1829 |
| 1 oktober | Aanbesteed het afbreken der oude en het bouwen eener nieuwe pastorie te Oudega (H.O.N.). |
|
| 1836 |
| 1 oktober | Joh. Liepkens Fokkens te Roodkerk beboet met ƒ 100 en R. G. van Wieren te Oenkerk met ƒ 50 -wegens het houden van godsdienstoefeningen. |
|
| 1847 |
| 1 oktober | J. D. Andringa reciteert op de 58e vergadering van het Friesch Genootschap een vers tot hulde aan Jhr. Mr. M. de Haan Hettema en Mr. H. van Halmael bij de voltooiing van het Stamboek van den Frieschen adel. j |
|
| 1850 |
| 1 oktober | Mr. A. van Halmael biedt het Friesch Genootschap een kistje aan met wapenstempels der laatste leden van het geslacht Hermana, gevonden in den muur bemetseld bij het afbreken van Tjaardaslot te Rinsumageest in 1834. |
|
| 1851 |
| 1 oktober | Verschenen bij Ippius Fockens te Franeker: Friesland en het Friesche volk in hun ontwikkeling geschetst, een leesboek voor het volk en de scholen, door B. van Bruggen onderwijzer te Franeker. |
|
| 1852 |
| 1 oktober | De provinciale bibliotheek in het Paleis van justitie te Leeuwarden voor het publiek opengesteld. |
|
| 1854 |
| 1 oktober | F. H. Diemer, weleer werkzaam bij het onderwijs te Kollum, Heerenveen, Holwerd, en sedert 12 Mei 1818 Hoofd der stadsschool voor behoeftige jongens en meisjes te Leeuwarden, herdenkt zijn 50-jarigen schooldienst en ontvangt bij Koninklijk besluit een zilveren medaille. |
|
| 1855 |
| 1 oktober | A. Veen opent te Workum een dag- en kostschool. |
|
| 1861 |
| 1 oktober | Verschenen bij F. Folkers te Groningen: De weldadige Natuur, leesboek voor de scholen, 30 ct., door S. L. Brug, en Korte leeslesjes voor de laagste klasse, in 6 stukjes compleet, door E. J. Conradi, onderwijzer te Zwaagwesteinde. |
|
| 1868 |
| 1 oktober | Opening van een bijzondere school voor uitgebreid Lager Onderwijs, op initiatief van Solco Trompgesticht te Harlingen, H. d. S. is T. van Slijpe. |
|
| 1876 |
| 1 oktober | Dokkum krijgt een rijksnormaalschool, de vijfde in deze Provincie. |
|
| 1880 |
| 1 oktober | De uitgaven van het armwezen over 1880 in Aengwirden bedragen ƒ 22.000 op een bevolking van 4000 inwoners. |
|
| 1882 |
| 1 oktober | Zijn de visschers uit Peasens en Wierum om dezen tijd aan het aardappelrooien, nu zijn zij druk aan het vangen van rog, die naar België gaat voor 10 st. per stuk. |
|
| 1886 |
| 1 oktober | Te koop of te huur het buiten Jagtlust te Kuikhorne, eigendom van Mevr. Durlen—van Knijff. Opstel in de X. Gids, Iets over Alma Tadema, door J. Staphorst. |
|
| 1887 |
| 1 oktober | De Fr. Landbouwm. voert een handelsmerk in voor de Friesche boter. Pol de Mont schrijft in Noord en Zuid: Idyllen e.a. gedichten, waaronder zijn vers Op schaatsen, dat in Friesland speelt, kracht van teekening verraadt. |
|
| 1888 |
| 1 oktober | J. J. v. Laar en A. Gorter verdedigen in de Leeuw. Crt. vurig Multatuli tegen het Gidsartikel van dr. Abrahamsz „Een ziektegeschiedenis". Verschenen bij R. P. Zijlstra te Joure: W. Dijkstra, De dochter fen de ald soldaet. G. Amsing te Leeuwarden geeft uit het N. Volksblad, Chr. Hist. weekbl. v.h. Noorden. P. Westra te Amsterdam is secr. en redactielid der vereeniging en tijdschrift De Dageraad (10e jaargang). |
|
| 1889 |
| 1 oktober | Opstel in de Fr. Courant (27e jaarg.): De Doopsgezinden in Friesland. |
|
| 1890 |
| 1 oktober | Geveild het buitengoed Groot Ropta-State te Wijnaldum, geboden ƒ 67.736. |
|
| 1892 |
| 1 oktober | P. v. Vliet mede-redacteur van het Vaandel, A.R. weekbl. te Sneek. Verschenen bij H. C. Delsman te Amsterdam: Menno Simons (1492—1892) door F. C. Fleischer, bij F. J. W. Posthuma te Wolvega: Schetsen uit Friesland, in het bijzonder uit de geschiedenis van de Stellingwerven, Schoterland. Opsterland e.a. doof J. H. Popping te Oosterwolde, bij Ph. Weijer te Wolvega: Adam, hwer biste, klucht troch W. Vrijburg. |
|
| 1894 |
| 1 oktober | In Friesland worden 20 weekmarkten en 76 jaarmarkten of kermissen gehouden. Verschenen bij R. Weijer te Wolvega, het antimilit. geschrift: Een soldaat in huis, door R. v. Zinderen Bakker. |
|
| 1898 |
| 1 oktober | Te Joure wordt aan de markt geen vat boter meer gewogen. Te Amsterdam verschijnt De Friesche Echo, nieuwsblad voor de 40.000 Friezen aldaar. |
|
Dr G.A. Wumkes - Stads- en dorpskroniek van Friesland
